DIALEKTIKE, geniş bir yelpazedeki felsefi konulara odaklanır. Dergi, metafizik ve ontoloji, epistemoloji, etik, siyaset felsefesi, felsefe tarihi ve mantık gibi temel felsefe alanlarında çalışan araştırmacıların çalışmalarına yer vermektedir. Derginin amacı, yayımladığı bilimsel değere sahip, özgün ve etik ilkelere önem veren çalışmalar ile felsefe alan yazınına katkı sağlamaktır. Hakem rehberi akademik çalışmaların bu ilkeler doğrultusunda geliştirilmesi ve nitelikli hakem değerlendirme süreci için yol gösterici olarak hazırlanmıştır.
DIALEKTIKE yılda iki sayı olarak yayımlanan bilimsel hakemli bir dergidir ve dergi bağımsız bir editör ekibi tarafından hazırlanmaktadır.
Yayımlanma İlkeleri
DIALEKTIKE’de aşağıda belirtilmiş olan konularda yazılmış olan eserlere ve bu konulara ek olarak yine felsefi tartışma alanında kalacak tüm özgün ve nitelikli çalışmalara yer verilmektedir:
- Metafizik ve ontoloji
- Epistemoloji
- Etik
- Estetik ve sanat felsefesi
- Siyaset felsefesi
- Bilim felsefesi
- Zihin felsefesi
- Mantık
- Dil felsefesi
Gönderilen Yazıların Değerlendirme ve Yayım Süreci
Alan Editörü Değerlendirmesi
Değerlendirilmek üzere gönderilen bütün çalışmalar öncelikle editör sonra da alan editörleri tarafından amaç, konu, içerik, sunuş tarzı ve yazım kurallarına uygunluk yönünden incelenmektedir.
Hakemlere ancak ön değerlendirme kriterlerini karşılayan çalışmalar gönderilmektedir.
Editör gerekli gördüğü durumlarda, hakem değerlendirmesinden önce bir çalışmayla ilgili yazar bilgileri gizli kalmak koşulu ile uzman görüşü alabilir. Editör, kararını söz konusu görüşlere dayalı olarak da verebilir.
Hakem Değerlendirme Süreci
Editör ve alan editörü ön değerlendirmesi tamamlanan çalışmalar alandan iki hakeme gönderilir. Hakem değerlendirmeleri arasında görüş ayrılığı söz konusu olursa üçüncü bir hakemin görüşüne başvurulur.
Şeffaflık
DIALEKTIKE dergisinde yazar ve editörlük arasındaki bütün yazışmalar; editör, alan editörü ve hakem değerlendirme süreçleri şeffaftır. Bir çalışmayla ilgili sadece editör ile alan editörü ve hakemler arasındaki iletişim ve yazışmalar istisnadır. Ayrıca yazarlara gönderilen raporlarda hakemlerin ismi hiçbir şekilde belirtilmemektedir.
Hakem, çalışmayla ilgili etik sorunlar, veri bütünlüğü ve akademik çatışma sorunları olduğunu düşünüyorsa bu hususları editörle mutlaka paylaşır/paylaşmalıdır.
Bütüncül ve tutarlı bir değerlendirme sürecinin yanı sıra yazara akademik anlamda daha iyi bir katkı sağlamak adına editör, hakemlerden birbirlerinin raporlarına öneride bulunmasını isteyebilir. Bu durumda da hakemlerin isimleri birbirlerine bildirilmez.
Hakem Seçimi
Hakem seçiminde pek çok faktör rol oynamaktadır. Deneyim, çalışma alanının uygunluğu, hakemle ilgili editörün daha önceki deneyimi gibi unsurlar hakem seçimindeki en belirleyici etmenlerdir.
Yazar(lar) çıkar çatışması gerekçesiyle bazı hakemlere çalışmasının gönderilmemesini isteyebilir. Bu durumda gerekli bilgiler derginin editör kuruluna bildirilmelidir.
Hakem listesi her sayıyla birlikte editöryal kurul tarafından periyodik olarak değerlendirilir ve yenilenir.
Çalışmayı Alan Hakem Ne Yapmalıdır?
Hakem ilk olarak kendisine gönderilen dosyayı kontrol etmeli, dosyanın sorunsuz bir şekilde açıldığından emin olmalıdır.
Hakem, çalışma için öngörülen değerlendirme süresini ve çalışmanın konusunun kendisine uygunluğunu göz önünde bulundurarak editöre çalışmayı değerlendirip değerlendiremeyeceği bilgisini vermelidir.
Eğer hakem çıkar çatışmasından dolayı (yazar, kurum, finansör vs.) adil davranamayacağını düşünürse çalışmayı değerlendiremeyeceğini editöre bildirmelidir.
Hakem elektronik posta ile kendisine iletilen editör mektubunu dikkatlice okumalıdır. Zira editörün hakemden özel bir talebi söz konusu olabilir (çalışmanın sadece yöntem kısmının değerlendirilmesini istemek gibi).
Eğer hakem çalışmayı değerlendirirken bir başkasından destek aldıysa bu kişinin ismini de editöre bildirmesi talep edilmektedir. Dergi editörlüğü söz konusu kişinin isminin de hakem olarak yer almasının etik olacağını düşünmektedir.
Rapor Yazımı
Hakem değerlendirmelerinin özellikle şu sorulara yoğunlaşması beklenmektedir;
- Çalışma alandaki bilgi birikimine orijinal/özgün katkı sağlamakta mıdır?
- Çalışma bilimsel açıdan güncel midir?
Hakem değerlendirmelerinin eleştirel ve yansız olması beklenmektedir.
Hakemlerden sadece metin merkezli bir değerlendirme yapmaları, yazar(lar)ın yetkinlikleriyle ilgili ifadelerden kaçınmaları beklenmektedir.
Hakemden sadece değerlendirme kriterlerine evet veya hayır şeklinde cevap vermemesi, olumsuz görüşlerini detaylandırması ve gerekçelerini belirtmesi beklenmektedir.
Özellikle olumsuz görüş bildiren hakem, değerlendirmeleriyle yazara çalışmasının zayıf yönlerini ve ret gerekçelerini sunmalıdır.
Editör, hakem raporlarında yer alan yazım yanlışlarına, yazar(lar)ı yetersiz gören ifadelere, kaba yahut tahkir veya tezyif barındıran ibarelere ve bilgi hatalarına müdahale etme hakkına sahiptir.
Zaman
Bir çalışmanın değerlendirmesi için hakemlere 30 (otuz) günlük süre verilmektedir.
Eğer hakem, çalışmayı söz konusu süre içinde değerlendiremeyecekse, editörden ek süre isteyebilir ya da editöre zaman kısıtı nedeniyle çalışmayı değerlendiremeyeceğini bildirebilir. Böylece yazarın süre kaybına uğramasının önüne geçilebilir ve editöre yeni hakem tayini için yeterli süre sağlanmış olur.
Çıkar Çatışması
Çıkar çatışması gerekçesiyle yazar belli kişilerin hakem olmamasını isteyebilir.
Ayrıca editör şu durumlardaki hakemlere de mümkün olduğunca değerlendirme göndermemektedir:
- Yazar(lar)ın daha önce ortak çalışma yayımladığı hakemlere,
- Yazar(lar)ın çalışmalarının ön okumalarında yardımcı olmuş hakemlere,
- Yazar(lar)ın daha önceden sorunu olduğu bilinen hakemlere,
- Çalışmanın yayımlanmasından finansal fayda sağlayacak hakemlere,
- Yazar(lar) ile aynı kurumda çalışan (üniversitelerde aynı bölümde) hakemlere.
Editörün bahsedilen bütün unsurları bilmesinin mümkün olmaması sebebiyle hakemlerden adil bir değerlendirme yapmalarına engel olacak durumları editöre bildirmeleri beklenmektedir.
Yayın Politikası ve Etik Konular
Editör bir çalışmayla ilgili ne kadar gayret gösterse de yayın politikasına aykırılıkları, etik sorunları fark edemeyebilir. Alan uzmanı hakemlerin bu durumlarla karşılaştıklarında editörü uyarmaları oldukça önemlidir.
Hakemlere Geri Bildirim
Yayımlanma kararı verilen bir çalışmanın nihai hâli sadece çalışmayı tekrar görmek isteyen hakeme gönderilir.
Hakem bir çalışma yayımlandıktan sonra kendi görüşlerinin çalışmada tamamen yansıtılmadığını görebilir. Diğer hakemlerin farklı görüşte bulunmaları, editörün de bu görüşleri dikkate almış olması mümkündür. Bu durumda çalışmayı değerlendiren hakemin talebi doğrultusunda diğer hakemlerin görüşleri kendisine gönderilebilir.
Hakemlerin önerilerine göre editör aşağıdaki yollardan birini izler:
- Kısmi veya önemli düzeyde değişiklik talebiyle çalışmayı yayıma kabul edebilir,
- Yazardan/yazarlardan hakem görüşlerine uygun olarak çalışmasını düzenlemesini isteyip yeni bir değerlendirme süreci başlatabilir,
- Çalışmayı reddedebilir.
Hakemler hazırladıkları raporlarda, çalışmanın yayımlanması veya yayımlanmaması durumuyla ilgili kesin bir kanaat bildirebilirler. Fakat editör çalışmayı değerlendiren hakemlerin karşıt görüşleri üzerinden bir karar verecektir. Editör bu hususta kabul veya ret veren hakemlerin sayısına değil, hakemlerin veya yazarların argümanlarının güçlülüğüne bakmaktadır. Editör, değerlendirme soruları evet, hayır şeklinde cevaplanmış raporlardan ziyade güçlü, gerekçeleri sunulmuş önerme içeren raporları dikkate almaktadır.